Neurolog to lekarz zajmujący się schorzeniami układu nerwowego, zarówno ośrodkowego, jak i obwodowego. W sferze jego zainteresowań znajduje się zarówno mózg i rdzeń kręgowy, jak i połączenia pomiędzy nimi a innymi narządami i mięśniami. Neurolog ocenia czynność układu nerwowego, badając reakcje ciała na bodźce i opierając się na wynikach specjalistycznych badań. Na podstawie zastosowanej metody diagnostycznej stawia rozpoznanie i decyduje o formie leczenia.

Neurolog zajmuje się schorzeniami, których podstawą są procesy uszkadzające układ nerwowy. Należą do nich zakażenia układu nerwowego o charakterze zapalnym, zaburzenia nerwowo-skórne, albo dotyczące płynu mózgowo-rdzeniowego. To także urazy układu nerwowego, zespoły otępienne, zaburzenia ruchowe, neuropatie czy guzy. Mogą mieć one podłoże genetyczne, pojawić się w dzieciństwie jako choroby wrodzone, lub urazy i uszkodzenia w dorosłym życiu.

• choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa
• rwa kulszowa
• migrena
• neuropatie obwodowe
• padaczka
• krwotok śródmózgowy
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
• udar niedokrwienny mózgu (zawał mózgu)
• przemijający napad niedokrwienny
• guzy mózgu
• urazy układu nerwowego
• zaburzenia nerwowo-skórne
• choroba Alzheimera
• choroba Parkinsona
• pląsawica Huntingtona
• choroba Wilsona
• miastenia
• miopatie
• wodogłowie

Wiele chorób neurologicznych można wykryć łatwo i szybko podjąć leczenie. Warunkiem jest jak najszybsze dotarcie do lekarza, który na podstawie objawów i wyników prostych badań dokona rozpoznania i podejmie leczenie.

• bóle głowy i twarzy (zwłaszcza gdy trwają długo, a ich przyczyna nie została rozpoznana, lub jeżeli dotychczasowe leczenie okazało się nieskuteczne)
• zaburzenia snu (trudności w zasypianiu, sen przerywany), gdy nie są spowodowane stresem, zmianą strefy czasowej lub bólem
• utrzymujące się bóle głowy, karku, szyi, kończyn, gdy przyczyna ich nie została rozpoznana lub jeżeli dotychczasowe leczenie okazało się nieskuteczne
• różnego rodzaju ruchy mimowolne i tiki nerwowe
• osłabienie mięśni, sztywność i wzmożone napięcie, drżenia i kurcze mięśni bez uchwytnej przyczyny, niedowład
• zawroty głowy, zaburzenia równowagi, nieskoordynowane ruchy lub brak poczucia stabilności
• problemy z pamięcią, brak orientacji w znanym terenie, utrata zdolności do wykonywania dotychczasowych zadań, poczucie ciągłego rozbicia i problemy ze skupieniem
• uczucie drętwienia lub mrowienia, gdy nie jest uzależnione z uciskiem
• zaburzenia wzroku, węchu, smaku, czucia, mowy lub słuchu, zdarzające się nagle lub pojawiające się okresowo
• zaburzenia w pracy zwieraczy (zaburzenia oddawania moczu i kału)

Przyczyny powyższych objawów mogą być różne, od infekcji, urazów i zatruć do niedoborów witamin i chorób współistniejących (np. cukrzyca), czy stanów zwyrodnieniowych kręgosłupa. Jednak samodzielne postawienie diagnozy nie jest możliwe i dlatego należy udać się na konsultację do lekarza.

Neurolog po zebraniu wywiadu od pacjenta rozpoczyna badanie od oględzin. Sprawdza typ budowy pacjenta, stan kośćca i mięśni oraz postawę. Następnie bada ruchomość, kształt, wymiary oraz stan nerwów czaszki. Badanie neurologiczne obejmuje też badanie kończyn górnych, dolnych, tułowia, w zakresie ich ruchomości, czucia i odruchów. Do badań stosowanych przez neurologa należy również badanie dna oka, objawów oponowych, a także ocena mowy, pamięci, orientacji, chodu lub czucia.

Badanie każdego pacjenta wyglądać będzie nieco inaczej, w zależności od zgłaszanych dolegliwości oraz stanu ogólnego. Gdy badanie fizykalne nie daje jednoznacznej odpowiedzi co do rodzaju schorzenia, wówczas neurolog może zlecić dodatkowe, specjalistyczne badania pomocnicze, laboratoryjne, radiologiczne i elektrofizjologiczne.

Do badań pomocniczych wykonywanych poza przychodnią (zlecanych dodatkowo przez lekarza) należą:

• elektroencefalografia (EEG)
• elektromiografia (EMG)
• tomografia komputerowa
• rezonans magnetyczny
• angiografia
• ultrasonografia dopplerowska tętnic
• pozytonowa tomografia emisyjna (PET)
• punkcja lędźwiowa
• RTG czaszki, kręgosłupa
• badanie potencjałów wywołanych
• badania biochemiczne
• badania genetyczne

Na podstawie wykonanych badań neurolog jest w stanie określić przyczynę objawów oraz zalecić odpowiednie leczenie ambulatoryjne lub szpitalne. Częścią leczenia, zwłaszcza po wylewie, udarze, urazach czaszkowych lub w przebiegu niektórych chorób (choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane) jest rehabilitacja neurologiczna.

Lekarz neurolog, zajmując się chorobami układu nerwowego, często współpracuje z lekarzami innych specjalności (okulistą, ortopedą, diabetologiem), ponieważ przyczyny chorób neurologicznych często związane są z innymi specjalizacjami. Zaburzeń neurologicznych na pewno nie wolno lekceważyć, a wcześnie wykryte dają się skutecznie leczyć.