Racjonalne żywienie powinno obejmować produkty z każdej grupy zgodnie z tzw. piramidą zdrowia, a więc:
- produkty zbożowe, zawierające złożone węglowodany. Są one źródłem energii i powinny być spożywane w czasie każdego posiłku, w postaci kasz, makaronów i różnego rodzaju pieczywa.
- warzywa i owoce – jako dodatki do posiłków.
- mięso, drób, wędliny, ryby, jaja – które dostarczają łatwo przyswajalnego żelaza, białka oraz witamin i powinny być spożywane w co najmniej jednym posiłku w ciągu dnia. Dieta powinna zawierać więcej ryb, a ograniczać spożycie tłustych mięs, wędlin i podrobów.
- tłuszcze – jako źródło energii, witamin A, D, E, K, niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Produkty spożywcze pochodzenia zwierzęcego dostarczają kwasów tłuszczowych nasyconych, natomiast oliwa i oleje roślinne uzupełniają dietę w kwasy tłuszczowe nienasycone.
- mleko i przetwory mleczne (jogurty, kefiry, sery podpuszczkowe, twarogowe, pleśniowe), które są źródłem łatwo przyswajalnego wapnia. Zapotrzebowanie na ten pierwiastek w okresie intensywnego wzrostu jest bardzo duże, wynosi 800-1200 mg/dobę i jest większe niż w jakimkolwiek innym okresie życia z wyjątkiem ciąży.
Wapń to podstawowy budulec kości i zębów (w nich znajduje się 99% wapnia, a tylko 1% w tkankach miękkich i płynach ustrojowych), potrzebny jest on także do prawidłowego funkcjonowania mięśni, w tym mięśnia sercowego, bierze udział w przewodzeniu impulsów nerwowych i w procesie krzepnięcia krwi, aktywuje enzymy odpowiedzialne za prawidłowe trawienie tłuszczy.
Mała zawartość wapnia w diecie dzieci i młodzieży zagraża nieprawidłowym rozwojem kości, pojawieniem się zmian krzywiczych oraz rozwojem osteoporozy w wieku późniejszym.
Najwięcej i najlepiej przyswajalnego wapnia zawarte jest w mleku.
Jedna szklanka mleka pokrywa 25% dziennego zapotrzebowania na wapń i pod względem jego zawartości równa się:
- 100g mleka skondensowanego, 400g serka homogenizowanego, 35 dag sera białego, 50 g serka topionego, 2 cienkim plasterkom sera żółtego, 20 leniwym pierogom, 2 dużym bochenkom chleba białego, 2,5 kg gotowanej kaszy gryczanej, 40 dag gotowanej soi, 5 kotletom schabowym, 4 kg szynki, 1 kg dorsza wędzonego, 6 kulkom lodów, 25 dag orzechów włoskich, 1 kg pomarańczy, 8 kg jabłek, 1 kg kapusty, 1,2 kg brokułów.
Dziecko wraz z rozpoczęciem nauki szkolnej rozpoczyna okres wytężonej pracy, którą śmiało może-my porównać z pracą ludzi dorosłych. Ponadto znajduje się ono w okresie intensywnego rozwoju, nie zawsze też ma odpowiednio zorganizowany tryb życia szkolnego i domowego. Z tego powodu żywieniu dzieci w wieku szkolnym należy poświęcić baczną uwagę, gdyż popełnia się tu nieraz więcej błędów niż w żywieniu dzieci młodszych.
Należy jeszcze raz przypomnieć, iż okres dojrzewania to czas bardzo szybkiego wzrostu i wynikającego z tego szczytowego zapotrzebowania na substancje odżywcze. Niedobór, dotyczący którejkolwiek z grup podstawowych produktów żywieniowych może zahamować wzrost i dojrzewanie płciowe. Niemożliwe jest określenie dobowego zapotrzebowania na poszczególne składniki pokarmowe i energię u poszczególnych dzieci ze względu na znaczne zróżnicowanie szybkości wzrastania. W tym okresie życia dzieci i młodzież zaczynają wykazywać różnorakie zainteresowania. Szczególnie ważne, z punktu widzenia prawidłowego żywienia jest zainteresowanie sportem i jego intensywne uprawianie. Nastoletni sportowcy potrzebują znacznie więcej energii niż ich równolatkowie, którzy prowadzą siedzący tryb życia. Dwie godziny treningu wymagają dodatkowej dobowej podaży ok. 800-1700kcal.
Bardzo ważna jest prawidłowa edukacja żywieniowa dojrzewającej młodzieży. Wykształcenie dobrych nawyków żywieniowych nastolatków powinno sprawić, że będą się prawidłowo odżywiać się przez całe życie.
Wszystkie teksty zamieszczone na stronie stanowią wlasność intelektualną kliniki Poland Medical. Kopiowanie, powielanie i rozpowszechnianie w części lub w całości w jakiejkolwiek formie oraz w jakikolwiek sposób bez zgody administratora jest zabronione; ich użycie lub wykorzystanie będzie traktowane jako bezprawne naruszenie praw autorskich.
