Zęby mądrości, znane także jako ósemki lub zęby trzonowe, są to trzecie zęby trzonowe, które wyrastają na końcu łuku zębowego. Dorosły człowiek ma zazwyczaj cztery zęby mądrości: po jednym w każdym z czterech kwadrantów jamy ustnej.
Czy każdy ma zęby mądrości?
Nie, nie każdy ma zęby mądrości. Około 10-25% populacji w ogóle ich nie posiada. Wynika to z ewolucji, która stopniowo zmniejszała liczbę zębów trzonowych w odpowiedzi na zmiany w diecie i technikach przygotowywania pokarmu. Dla tych, którzy mają zęby mądrości, mogą one pojawić się w różnej liczbie (od jednego do czterech), a ich wyrzynanie się często ma miejsce między 17. a 25. rokiem życia.
Skoro pojawiają się tak późno, w dodatku nie u każdego, może rzeczywiście ekstrakcja ósemek jest dobrym rozwiązaniem?
Ból zęba mądrości i stan zapalny ósemki: co zrobić?
Dla niektórych osób, pojawienie się tych zębów trzonowych stanowi nie lada problem, i może wiązać się z wieloma dolegliwościami. Dlaczego ósemki bolą? Przede wszystkim, bolesne jest już samo wyrzynanie się zębów mądrości. Nieprawidłowy wzrost spowodowany jest niewystarczającą ilością miejsca w łuku zębowym. Jak zaznaczyliśmy wyżej, zęby ósme są pewną ewolucyjną pozostałością z czasów, gdy szczęki i żuchwy ludzi były o wiele większe.
Najczęściej objawy bólowe powodowane są wyrzynaniem dolnych ósemek - wyjaśnia polski stomatolog w Londynie. Bardzo często dolegliwości wynikają ze stanu zapalnego ósemki. Może także zdarzyć się, że z powodu braku miejsca wyrzynanie ósemki jest utrudnione co prowadzi do tzw. zęba zatrzymanego - czyli takiego, który utknął w kości szczęki. Zatrzymany ząb mądrości najczęściej jest usuwany. W przypadku całkowitego zatrzymania często konieczne jest chirurgiczne usunięcie zęba.
Jakie problemy mogą się pojawić w związku z wyrzynającą się ósemką? Wśród dolegliwości zgłaszanych przez pacjentów do najczęstszych należą:
-
Rozległy ból w tyle szczęki obejmujący dziąsła i podniebienie
-
Bolesność węzłów chłonnych
-
Opuchlizna i krwawienie dziąseł
-
Ból ucha
-
Szczękościsk (trudności z szerokim otwieraniem ust)
-
Stłaczanie pozostałych zębów powodujące wady zgryzu
Część z wymienionych objawów może przywoływać skojarzenia z anginą, co bardzo często się zdarza! Ból gardła, podwyższona temperatura czy ból ucha, czyli objawy typowe dla wyrzynającej się ósemki mogą być mylnie interpretowane jako infekcje zakaźne. Dlatego, jak w przypadku każdej zaobserwowanej nieprawidłowości nie warto zwlekać z wizytą u lekarza. Aby zniwelować ból i w porę zatrzymać powikłania spowodowane przez zęby mądrości, umów się jak najszybciej na wizytę u polskiego stomatologa w Londynie.
Czy zęby mądrości trzeba usuwać?
Wszystko, co na temat ósemek powiedzieliśmy do tej pory może nasuwać konkluzję, że ich pojawienie się zawsze związane jest z ogromnym cierpieniem i koniecznością ekstrakcji. Nic bardziej mylnego! Tak jak zdarzają się osoby, których problem zębów mądrości zupełnie nie dotyka, tak wyrzynanie ósemek nie zawsze jest drogą przez mękę. Bywa, że trzecie zęby trzonowe są silne, zdrowe i bez problemu znajdują sobie miejsce na łuku zębowym.
Jakie są więc wskazania do usunięcia zęba? Polski stomatolog w Londynie wymienia:
-
Wymagania leczenia ortodontycznego
-
Nawroty stanów zapalnych dziąseł
-
Powstawanie kieszeni dziąsłowych
-
Zgorzel miazgi zęba lub jej zapalenie ropne
Wśród pacjentów wciąż jednak pokutuje mit, że ósemki szybko się psują, więc - co naturalne - upatrują w profilaktycznej ekstrakcji zębów mądrości sposobu na zduszenie problemu w zarodku. Rozprawiamy się z tym mitem! Jak zauważa polski stomatolog w Londynie - zdrowe, nieuszkodzone ósemki mają wysoką wartość protetyczną. W razie konieczności mogą wypełnić ubytki (jak np. brakująca siódemka).
Jeśli pojawieniu się ósemki nie towarzyszą powikłania, nie mamy do czynienia z zębem zatrzymanym i nie powoduje ona problemów natury ortodontycznej, wówczas nie ma konieczności jej wyrywania. Skąd jednak przekonanie o tym, że ósemki szybko się psują? To przeświadczenie wynika na ogół z faktu, że zęby mądrości zwyczajnie… ciężko jest „doczyścić”. Ich lokalizacja znacznie utrudnia właściwą higienę, co sprzyja szybszemu rozwojowi próchnicy, gromadzenia osadu i kamienia nazębnego.
Czy można mieć więcej niż 4 zęby mądrości?
Typowy ludzki układ zębowy zawiera 32 zęby, w tym cztery zęby mądrości, które są ostatnimi zębami w łuku zębowym. W rzadkich przypadkach, u niektórych osób mogą występować tzw. nadliczbowe zęby, co oznacza, że mają więcej niż 32 zęby. Termin "zęby mądrości" (ósemki) odnosi się specyficznie do czterech zębów trzonowych, które wyrastają na końcu łuku zębowego najczęściej między 17 a 25 rokiem życia.
Nadliczbowe zęby mogą obejmować różne typy zębów, ale nie wszystkie z nich to zęby mądrości. Mogą to być dodatkowe siekacze, kły, czy zęby trzonowe (z wyjątkiem ósemek). Ostateczna klasyfikacja zęba nadliczbowego zależy od jego lokalizacji i typu zęba. Chirurg dentysta lub stomatolog przeprowadzi ocenę, aby określić, jaki rodzaj nadliczbowego zęba występuje i czy konieczne jest jego usunięcie.
Ból gardła od zęba mądrości
Ból gardła może być skutkiem wyrzynania się zęba mądrości, szczególnie jeśli pojawia się stan zapalny w okolicznych dziąsłach. Gdy ząb mądrości wyrasta pod niewłaściwym kątem lub brakuje dla niego miejsca, może wywołać obrzęk i infekcję, które wpływają na pobliskie tkanki i węzły chłonne, powodując dyskomfort w gardle. W takim przypadku warto skonsultować się ze stomatologiem, aby ocenić stan zęba i zastosować odpowiednie leczenie, które może obejmować środki przeciwzapalne, płukanki lub, w razie konieczności, usunięcie zęba.
Zęby mądrości a higiena jamy ustnej
Zęby mądrości ze względu na swoje położenie i trudność w dostępie stanowią wyzwanie dla higieny jamy ustnej. Często gromadzą się na nich resztki pokarmowe i bakterie, co zwiększa ryzyko próchnicy i infekcji dziąseł. Częściowo wyrznięte zęby mogą tworzyć kieszenie w dziąsłach, sprzyjając stanom zapalnym. Aby zadbać o higienę ósemek, zaleca się dokładne szczotkowanie, nitkowanie, stosowanie płukanek antybakteryjnych oraz regularne kontrole stomatologiczne.
Lekarz nie tylko doradzi jak prawidłowo dbać o higienę jamy ustnej czy dobrać właściwe preparaty, ale także wykona zabieg higienizacji. Dzięki temu zyskasz pewność, że Twoje zęby są zdrowe, zadbane i zabezpieczone przed próchnicą.
Podsumowanie faktów na temat zębów mądrości
-
Zęby mądrości wyrzynają się w późniejszym wieku
Prawda. Zęby mądrości, czyli trzecie zęby trzonowe, zwykle pojawiają się między 17 a 25 rokiem życia. To często najpóźniej wyrzynające się zęby. -
Nie każdy ma zęby mądrości
Prawda. Niektórym ludziom brakuje jednego lub więcej zębów mądrości. Szacuje się, że u 20-25% populacji zęby te mogą w ogóle nie występować. -
Usunięcie zębów mądrości jest często konieczne
Prawda. Zęby mądrości często wyrzynają się pod złym kątem lub powodują problemy, takie jak stłoczenie innych zębów. W takich przypadkach lekarz dentysta może zalecić ich usunięcie. -
Zęby mądrości mogą powodować ból
Prawda. Jeśli ząb mądrości nie ma wystarczającej przestrzeni, może wywoływać dyskomfort i ból, a czasem prowadzić do infekcji.
Podsumowanie mitów na temat zębów mądrości
-
Wszystkie zęby mądrości muszą być usunięte
Mit. Usunięcie zębów mądrości jest potrzebne tylko wtedy, gdy powodują one problemy zdrowotne lub ortodontyczne. Czasami mogą pozostać i nie powodować żadnych kłopotów. -
Zęby mądrości zwiększają naszą mądrość
Mit. Nazwa "zęby mądrości" pochodzi od wieku, w którym zwykle się pojawiają, a nie od ich wpływu na intelekt. -
Zęby mądrości zawsze wyrzynają się w pełni
Mit. Wiele zębów mądrości wyrzyna się tylko częściowo (tzw. zatrzymane zęby), co może powodować infekcje, gdy bakterie dostają się pod dziąsło. -
Jeśli ząb mądrości boli, należy go natychmiast usunąć
Mit. Ból może być spowodowany różnymi czynnikami, a lekarz stomatolog decyduje o konieczności usunięcia na podstawie badania i zdjęcia rentgenowskiego. -
Po usunięciu zęba mądrości pojawia się luka, która może wpływać na inne zęby
Mit. Usunięcie zęba mądrości rzadko wpływa na inne zęby i nie pozostawia widocznej luki, ponieważ te zęby znajdują się daleko z tyłu jamy ustnej.