Polki decydujące się na ciąże i poród w UK często stają przed trudnym wyborem. Wybrać NHS czy może skorzystać z usług polskiego ginekologa w Wielkiej Brytanii? System opieki przedporodowej przestrzegany w Wielkiej Brytanii znacznie różni się od tego przyjętego w Polsce.
Przede wszystkim w Anglii, do 12 tygodnia ciąża nie jest podtrzymywana. Poronienie w tym okresie traktowane jest jako naturalna odpowiedź organizmu. Oczywiście, kobieta w tej trudnej sytuacji może liczyć na podstawową pomoc medyczną. Nie są podawane jednak środki hormonalne, takie jak luteina.
Ponadto, ciążę z reguły prowadzi położna, a nie lekarz. Położna, czyli midwife, stosuje tradycyjne metody prowadzenia ciąży - waży i mierzy ciężarną, kontroluje jej ogólny stan zdrowia, przeprowadza masaż szyjki macicy. Zleca jednak również wykonanie badań specjalistycznych, takich jak badania USG czy badania krwi.
Badania przed ciążą i na jej początku (przy pierwszej wizycie)
Pierwsza wizyta u ginekologa po potwierdzeniu ciąży to niezwykle ważny moment – nie tylko dla przyszłych rodziców, ale przede wszystkim dla zdrowia mamy i rozwijającego się dziecka. To wtedy lekarz zleca szereg podstawowych badań, które pozwalają ocenić ogólny stan zdrowia i ustalić dalszy plan opieki prenatalnej.
1. Wywiad lekarski i badanie fizykalne
Podczas pierwszej wizyty lekarz zbiera dokładny wywiad, który obejmuje:
-
choroby przewlekłe,
-
przebyte infekcje,
-
historię porodów i poronień,
-
cykle miesiączkowe,
-
alergie i stosowane leki.
Następnie wykonuje podstawowe badania:
-
pomiar ciśnienia krwi,
-
pomiar masy ciała i wzrostu (obliczenie BMI),
-
badanie ginekologiczne,
-
ocena piersi,
-
cytologia (jeśli nie była wykonywana w ostatnich 6–12 miesiącach).
2. USG potwierdzające ciążę
Na tym etapie wykonuje się pierwsze przezpochwowe badanie USG:
-
potwierdza obecność ciąży wewnątrzmacicznej,
-
określa liczbę zarodków (ciąża pojedyncza czy mnoga),
-
ocenia wiek ciążowy na podstawie długości ciemieniowo-siedzeniowej (CRL),
-
sprawdza obecność czynności serca zarodka.
3. Badania laboratoryjne (krew i mocz)
Zlecane są podstawowe i obowiązkowe badania:
Badania krwi:
-
morfologia krwi – ocena ogólnego stanu zdrowia (niedokrwistość, infekcje),
-
grupa krwi i Rh – istotne dla ryzyka konfliktu serologicznego,
-
przeciwciała anty-D – jeśli matka ma Rh-,
-
TSH – ocena funkcji tarczycy,
-
glukoza na czczo – wykrywanie zaburzeń gospodarki cukrowej,
-
test w kierunku kiły (VDRL),
-
HIV,
-
HCV,
-
HBsAg – wirusowe zapalenie wątroby typu B.
Badania serologiczne:
-
toksoplazmoza (IgG i IgM) – ocena odporności lub ryzyka infekcji,
-
różyczka (IgG i IgM) – ważna dla oceny ewentualnego zagrożenia dla płodu,
-
cytomegalowirus (opcjonalnie, szczególnie przy podejrzeniu infekcji).
Badanie ogólne moczu:
-
ocena funkcji nerek,
-
wykrycie ewentualnego zakażenia układu moczowego (często bezobjawowego w ciąży).
Badania w I trymestrze (1.–13. tydzień)
Pierwsze tygodnie ciąży to czas pełen emocji, ale też intensywnych zmian w organizmie przyszłej mamy. Choć na zewnątrz często jeszcze nic nie widać, wewnątrz dzieje się bardzo dużo – rozwija się nowe życie. To właśnie teraz wykonuje się najważniejsze badania, które pozwalają ocenić, czy ciąża rozwija się prawidłowo i czy nie ma ryzyka poważniejszych nieprawidłowości. Kalendarz badań w tym okresie może wydawać się intensywny, ale każdy z tych kroków ma ogromne znaczenie dla zdrowia mamy i dziecka.
6.–8. tydzień ciąży
-
Pierwsza wizyta u ginekologa (jeśli jeszcze się nie odbyła): wywiad, badanie ginekologiczne, potwierdzenie ciąży.
-
USG przezpochwowe – potwierdzenie ciąży wewnątrzmacicznej, obecność zarodka, czynność serca, określenie wieku ciążowego.
-
Podstawowe badania laboratoryjne (jeśli nie wykonano wcześniej):
-
morfologia krwi,
-
grupa krwi i Rh,
-
przeciwciała anty-D (jeśli Rh–),
-
TSH,
-
glukoza na czczo,
-
badania w kierunku: HIV, HCV, HBsAg, kiła (VDRL),
-
toksoplazmoza (IgG, IgM),
-
różyczka (IgG, IgM),
-
ogólne badanie moczu.
-
10.–11. tydzień ciąży
-
Kontrolna wizyta ginekologiczna – omówienie wyników badań, ocena samopoczucia i rozwoju ciąży.
-
Możliwość zlecenia dodatkowych badań lub konsultacji, jeśli wyniki wskazują na ryzyko.
11.–13. tydzień + 6 dni
-
USG genetyczne (prenatalne, tzw. pierwsze przesiewowe):
-
ocena przezierności karkowej (NT),
-
obecność kości nosowej,
-
pomiar CRL (długość ciemieniowo–siedzeniowa),
-
sprawdzenie anatomii płodu,
-
wykrywanie wczesnych nieprawidłowości.
-
-
Test podwójny (biochemiczny, tzw. PAPP-A + wolna beta-hCG) – pobranie krwi kobiety i zestawienie wyniku z parametrami USG. Służy do oceny ryzyka wad genetycznych, takich jak zespół Downa, Edwardsa czy Patau.
Badania w II trymestrze (14.–27. tydzień)
Drugi trymestr to dla wielu kobiet najspokojniejszy i najbardziej komfortowy okres ciąży. Mdłości zwykle ustępują, energia wraca, a brzuszek zaczyna być coraz bardziej widoczny. To też czas, kiedy wykonuje się jedne z najważniejszych badań oceniających rozwój dziecka. Niektóre z nich są obowiązkowe, inne zalecane – ale wszystkie mają jeden cel: upewnić się, że wszystko przebiega prawidłowo.
15.–17. tydzień ciąży
-
Morfologia krwi i ogólne badanie moczu – kontrola podstawowych parametrów i wczesne wykrywanie ewentualnych zakażeń układu moczowego czy anemii.
-
W razie potrzeby – badania serologiczne (np. toksoplazmoza), jeśli wyniki z I trymestru były niejednoznaczne.
18.–22. tydzień ciąży
-
USG połówkowe (tzw. drugie prenatalne) – jedno z najważniejszych badań w ciąży:
-
ocena anatomii i budowy narządów dziecka,
-
ocena wzrostu i ilości wód płodowych,
-
lokalizacja łożyska,
-
płeć dziecka (jeśli rodzice chcą ją poznać).
USG wykonuje lekarz specjalizujący się w diagnostyce prenatalnej.
-
21.–22. tydzień ciąży
-
Morfologia krwi i badanie moczu – kolejna rutynowa kontrola.
24.–28. tydzień ciąży
-
Test obciążenia glukozą (OGTT) – tzw. krzywa cukrowa:
-
trzyetapowe badanie poziomu glukozy we krwi (na czczo, po 1h, po 2h),
-
służy do wykrywania cukrzycy ciążowej.
Wymaga wcześniejszego przygotowania – badanie trwa około 2 godzin.
-
-
Badanie przeciwciał anty-D – ponownie, jeśli mama ma Rh–.
-
Kontrolna morfologia i badanie moczu – zgodnie z harmonogramem opieki.
Badania w III trymestrze (28.–40. tydzień)
Ostatni trymestr ciąży to czas oczekiwania i przygotowań do porodu. Brzuch rośnie coraz szybciej, a spotkania z lekarzem stają się bardziej regularne. W tym okresie lekarze bacznie obserwują rozwój dziecka, jego położenie i ogólny stan zdrowia mamy. Zlecone badania pomagają przewidzieć ewentualne trudności i zaplanować bezpieczny poród.
28.–30. tydzień ciąży
-
Morfologia krwi i badanie ogólne moczu – kontrola poziomu żelaza, liczby krwinek, ocena pracy nerek.
-
Przeciwciała anty-D (jeśli matka ma Rh–) – sprawdzenie, czy doszło do konfliktu serologicznego.
-
USG – ocena wzrostu dziecka, położenia łożyska, ilości wód płodowych.
32.–34. tydzień ciąży
-
USG kontrolne – tzw. „trzecie prenatalne”:
-
ponowna ocena wzrostu płodu,
-
położenie dziecka,
-
ilość płynu owodniowego,
-
praca serca i ogólna kondycja malucha.
-
-
Morfologia i mocz – standardowa kontrola.
35.–37. tydzień ciąży
-
Posiew z pochwy i odbytu (GBS) – badanie w kierunku paciorkowców grupy B.
Dodatni wynik nie oznacza choroby, ale wymaga podania antybiotyku w czasie porodu. -
Morfologia krwi i mocz – kolejne badania rutynowe.
-
Ewentualne badanie KTG – jeśli są wskazania (np. zmniejszona ruchliwość płodu, nadciśnienie, cukrzyca).
38.–40. tydzień ciąży
-
Kardiotokografia (KTG) – ocena tętna płodu i skurczów macicy. Zwykle wykonywana co tydzień do porodu.
-
Ocena dojrzałości szyjki macicy – podczas badania ginekologicznego.
-
W razie potrzeby: dodatkowe USG i konsultacje specjalistyczne.
Prowadzenie ciąży u polskiego ginekologa w UK
Przebywając w UK można zdecydować się na prowadzenie ciąży u polskiego ginekologa w Londynie. Polski ginekolog w UK może bowiem zastosować kalendarz badań w ciąży odpowiadający zasadom przyjętym w Polsce. W takim wypadku przeprowadzana jest nieco większa liczba badań, a pacjentka z reguły pozostaje pod opieką lekarza.
Panie, które preferują polski schemat prowadzenia ciąży powinny skonsultować się z polskim ginekologiem w UK, w celu uzyskania szczegółów. Zapraszamy przyszłe mamy do Polskiej Przychodni w Londynie!