Jak działa orteza ortopedyczna i kiedy należy ją nosić?
Orteza to wyrób medyczny, który służy do podtrzymywania struktur mięśniowo-szkieletowych organizmu. Urządzenie przeznaczone jest dla pacjentów z wszelkiego rodzaju patologią, po zdiagnozowaniu przez lekarza będącego specjalistą ortopedii. Unieruchomienie części ciała, która uległa urazowi, pozwala na stabilizację odłamów kości podczas zrostu złamania i zabezpieczenie uszkodzonych stawów. Dzięki temu zapobiega dalszym uszkodzeniom, łagodzi ból i wspomaga rehabilitację. Stosowanie ortezy pozwala na szybszy powrót do zdrowia, jak również zapobieganie powikłaniom.
Zmniejszenie bólu i unieruchomienie, zależą od zastosowania metody szynowania, która działa bezpośrednio na obszar dotknięty chorobą i pośrednio na niektóre strefy otaczające. Celem ortezy jest przywrócenie ruchomości kończyny lub innych części ciała, a w konsekwencji- powrót do zdrowia fizycznego.
Wśród najczęstszych zaleceń do stosowania aparatu ortopedycznego jakim jest orteza polski lekarz w Wielkiej Brytanii wymienia: złamania kości, skręcenia stawów, zwichnięcia oraz zerwania więzadeł. Mają one jednak bardzo szerokie zastosowanie nie tylko w przypadku terapii kontuzji, ale także w leczeniu zwyrodnień, ciężkim przebiegu osteoporozy i schorzeń reumatycznych oraz neurologicznych:
-
Choroby reumatyczne: skuteczność ortez w terapii choroby zwyrodnieniowej stawów i reumatyzmu została potwierdzona przez szereg badań naukowych i wiele obserwacji klinicznych. Uważa się je również za skuteczny środek do wspomagania uszkodzonych stawów, korekcji deformacji, zapobiegania zniekształceniom, rehabilitacji po urazach lub operacjach, wzmacniania i przywracania utraconych funkcji, a także poprawy mobilności i komfortu pacjenta. Osiąga się to za pomocą różnego rodzaju aparatów, które stosuje się zarówno krótkoterminowo, jak i długoterminowo. Zmniejszenie dolegliwości bólowych może pomóc w uniknięciu dalszych powikłań w stawach dotkniętych chorobą.
-
Dysfunkcje neurologiczne: ortezy są bardzo przydatne w wielu przypadkach dysfunkcji neurologicznych. Mogą być stosowane zarówno jako środek zapobiegawczy, jak i w celach rehabilitacyjnych. Używa się ich w przypadku uszkodzenia rdzenia kręgowego, oraz gdy występuje nacisk struktur kostnych na nerwy. Zapobiegają pogłębianiu się powstałego uszkodzenia, odciążają upośledzony staw, a także zmniejszają dolegliwości bólowe.
-
Urazy: ortezy odgrywają kluczową rolę w rekonwalescencji po urazach. Pomagają ustabilizować stawy i skorygować nierównowagę mięśniową w ciele, co pozwala na bardziej efektywne ćwiczenia fizykoterapeutyczne. Z czasem pacjent uczy się prawidłowych wzorców ruchowych, jednocześnie zapewniając ciału dodatkowe wsparcie podczas wykonywania czynności życia codziennego. Jeśli orteza jest używana prawidłowo, może pomóc nie tylko podczas powrotu do zdrowia, ale także w zapobieganiu przyszłym urazom.
Wrodzone wady postawy: ortezy powinny być stosowane jak najszybciej po pojawieniu się pierwszych objawów choroby. Ich stosowanie jest integralną częścią planu leczenia. Im wcześniej zostaną zastosowane, tym mniejszy będzie stopień niepełnosprawności, ograniczenia aktywności i deformacje, które mogą wystąpić w wyniku nieprawidłowej postawy ciała. Jeśli skrzywienie skoliotyczne jest ciężkie, uniemożliwiające pacjentowi utrzymanie prawidłowej postawy ciała, ortezy powinny być stosowane bezpośrednio po operacji.
Orteza jako alternatywa dla tradycyjnego opatrunku gipsowego
Ortezy są uznawane zanowoczesną i efektywną metodę leczenia. Funkcja i zasada działania w procesie rekonwalescencji jest dokładnie taka sama, jak w przypadku klasycznego opatrunku gipsowego. Istnieją jednak sytuacje, w których ze względu nakomfort i wygodę użytkowania, zastosowanie ortezy jest znacznie korzystniejszym wyborem.
Wśród zalet stanowiących o przewadze ortezy nad tradycyjnym gipsem polski ortopeda w Wielkiej Brytanii wymienia:
-
Większą wytrzymałość i możliwość wielokrotnego użytku- w przeciwieństwie do opatrunku gipsowego nie kruszy się, a w przypadku zamoczenia można ją wysuszyć
-
Mniejszą wagę: ortezy są znacznie lżejsze, przez co mniej uciążliwe w stosowaniu dla pacjenta- zapewniają większą swobodę ruchu, a także możliwość przybrania komfortowej pozycji w trakcie snu
-
Ułatwienie procesu diagnostyki i leczenia- daje możliwość pełnej kontroli leczonego obszaru, w tym wykonywanie prześwietleń
-
Wcześniejsze rozpoczęcie rehabilitacji- dzięki możliwości wykonywania ćwiczeń i zabiegów fizykoterapeutycznych, takich jak laseroterapia, krioterapia czy magnetoterapia
-
Hipoalergiczność: materiały przyjazne dla skóry niwelują jej suchość i zapewniają właściwą cyrkulację powietrza odprowadzając wilgoć. Pozwala to uniknąć podrażnień skóry, uciążliwych otarć, bolesnych odleżyn i swędzących wysypek
-
Elastyczność i możliwość lepszego dopasowania: stabilizatory dostępne są w wielu rozmiarach, można więc dobrać je do obwodu łydki lub nadgarstka; ponadto sznurowania, lub paski w które są wyposażone pozwalają na regulowanie szerokości w przypadku wystąpienia obrzęków
-
Zachowanie komfortu przez ułatwienie utrzymania właściwej higieny osobistej- dzięki możliwości zdjęcia ortezy na czas kąpieli pacjent jest w stanie dokładnie umyć kontuzjowaną część ciała, co nie jest realne w przypadku zastosowania tradycyjnego gipsu
-
Utrzymanie właściwej, optymalnej temperatury uszkodzonego stawu, dzięki czemu zachowane zostaje odpowiednie krążenie krwi w kończynie
Rodzaje ortez i możliwości ich stosowania okiem specjalisty Polskiej Przychodni w UK
Ortezy i materiały użyte do ich wykonania są klasyfikowane w zależności od ich budowy (jednomateriałowe lub kompozytowe) oraz zastosowanego materiału. Mogą być wykonane z włókna węglowego lub szklanego, neoprenu albo gumy silikonowej. Z tego względu dzieli się je na: sztywne, półsztywne (półelastyczne) oraz miękkie (elastyczne).
Wybór właściwej ortezy zawsze powinien przebiegać w porozumieniu i pod nadzorem lekarza prowadzącego, który wybierze odpowiednią ortezę. Proces diagnostyczny, w wyniku którego wybierane jest najbardziej korzystne dla pacjenta rozwiązanie, uwzględnia czynniki takie jak:
-
Lokalizację, rodzaj urazu lub schorzenia (skręcenie, zwichnięcie, złamanie) a także jego stopień (np. w przypadku skręcenia stawu skokowego: naciągnięcie/ naderwanie/ zerwanie więzadeł)
-
Cel stosowania ortezy (profilaktyczny, leczniczy, korygujący)
-
Czas stosowania ortezy (leczenie ortopedyczne z uwagi na charakter urazów a także proces zrostu i odbudowy tkanek zajmuje od kilku do kilkunastu tygodni)
-
Częstotliwość korzystania z ortezy (lekarz może zalecić stosowanie stałe lub czasowe)
-
Wiek (dzieci lepiej reagują na elastyczne ortezy niż dorośli) i wagę pacjenta (zwiększona masa ciała wymaga zastosowania mocniejszej ortezy)
Obecności przykurczu lub skurczu mięśni (sztywne podpory są w tym przypadku bardziej odpowiednie).
Kolejnym kryterium podziału jest miejsce zastosowania. Ortezy różnią się bowiem przeznaczeniem i zasadą działania. Ze względu na lokalizację wyróżnia się:
- ortezy kręgosłupa: kołnierze i gorsety ortopedyczne, korektory postawy (prostotrzymacze i pasy obojczykowe), ortezy odcinka lędźwiowo- krzyżowego kręgosłupa
- ortezy kończyn górnych: ortezy stawu barkowego, stabilizatory stawu łokciowego i przedramienia, ortezy stawu nadgarstka
- ortezy kończyn dolnych: ortezy stawu skokowego, ortezy stawu kolanowego, ortezy stawu biodrowego i uda
Ponadto na rynku sprzętu medycznego dostępne są ortezy- buty typu Walker (przeznaczone dla stabilizacji stopy i stawu skokowego); długie ortezy (z tzw. „zegarem”, który kontroluje kąt zgięcia i wyprostu w stawie kolanowym, lub bez- dla pełnego usztywnienia stawu). Jak widać, istnieje wiele rodzajów ortez, a każda z nich wykorzystywana jest do pomocy przy różnych problemach rodzajach problemów zdrowotnych.
Niezależnie od dolegliwości- istnieje orteza zaprojektowana dla potrzeb właściwie każdego pacjenta. Szczególnie pożądane są modele, które oferują dodatkową funkcjonalność i przyczyniają się do szybszego powrotu pacjentów do zdrowia. Zarówno pacjenci, jak i personel medyczny cieszą się wygodą stosowania i wysoką skutecznością terapeutyczną, co jest szczególnie ważne w przypadku ortez dla dzieci.
Orteza- doskonałe wsparcie w drodze do odzyskania sprawności
Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe okoliczności, polski lekarz w Wielkiej Brytanii dokonuje wyboru optymalnego rozwiązania. Ortezy mogą pomóc w czasie nadmiernego obciążenia stawu osobom zdrowym, wspomagać rehabilitację osób po urazach i pomagać w leczeniu schorzeń zwyrodnieniowych. Jednym z najważniejszych czynników dotyczących jakości ortezy jest to, jak dobrze jest ona dopasowana do noszącej ją osoby. Właściwe dobranie ortezy ma ogromny wpływ na to, jak wygodne będzie jej używanie, jakie zapewni wsparcie dla Twoich stawów i mięśni oraz jak szybko wrócisz do zdrowia po kontuzji.
Ortezy zapewniają wsparcie, pomagają ograniczyć dolegliwości bólowe i poprawiają mobilność, co czyni je mądrą inwestycją dla każdej osoby, która może skorzystać z ich właściwości. Stosowane są także jako wsparcie fizjoterapii oraz profilaktycznie- w trakcie treningów lub pracy powodującej duże obciążenia fizyczne. Unikalną cechą ortezy jest to, że jest ona dostosowana do potrzeb pacjenta, tak aby czuł się on komfortowo podczas jej noszenia.
Przede wszystkim należy jednak pamiętać, że sam wybór ortezy nie jest ostatecznym remedium. Całkowite wyleczenie i powrót do pełnej sprawności fizycznej jest wypadkową wdrożenia wielu elementów. Niemniej istotne znaczenie mają: zastosowanie odpowiednich leków, regularne badania kontrolne, wczesne podjęcie rehabilitacji, a w przypadku urazów kończyn dolnych- używanie kul ortopedycznych. Dodatkowo polski ortopeda może zalecić zastosowanie właściwej suplementacji.