Krótkie wędzidełko języka u dzieci i dorosłych

Jak rozpoznać krótkie wędzidełko - podpowiada polski dentysta w Londynie

Rozwój jamy ustnej i uzębienia jest długotrwałym procesem, na który wpływa wiele czynników. We wcześniejszych artykułach lekarze Polskiej Przychodni w Wielkiej Brytanii wyjaśniali już budowę zębów i przyzębia. Odpowiadali również na najczęstsze pytania dotyczące zdrowia i higieny jamy ustnej najmłodszych pacjentów, w tym leczenia zębów mlecznych.

Istnieje jednak jeszcze jeden temat, który - choć dotyczy bardzo powszechnego problemu - często pozostawiany jest na marginesie rozważań związanych ze stomatologią dziecięcą. Ukrywa się pod nazwą, która niewtajemniczonym może kojarzyć się z dość lekkim i błahym zagadnieniem. Nic bardziej mylnego! Krótkie wędzidełko języka może przysporzyć wielu kłopotów już w najmłodszym wieku. 

Co to dokładnie oznacza i jakie są możliwości leczenia, kiedy zgłosić się do lekarza - wszystkie najważniejsze informacje znajdziesz poniżej.

Wędzidełko języka - czym tak właściwie jest i jakie pełni funkcje?

Należy zacząć od tego, że w jamie ustnej człowieka wyróżnia się trzy rodzaje wędzidełek:

• Wędzidełka policzka: stanowią połączenie pomiędzy tkankami dziąseł górnej szczęki, a wewnętrzną stroną policzków (są ulokowane obustronnie). Ich deformacje prowadzą do podwyższonego ryzyka stanów zapalnych jamy ustnej (krótkie wędzidełka znacznie utrudniają odpowiednią higienę, jednocześnie sprzyjając zaleganiu resztek pokarmowych, co prowadzi do przyspieszonego rozwoju bakterii).

• Wędzidełko wargowe: jest umiejscowione pod górną wargą, dokładnie pomiędzy jedynkami. Stabilizuje przyleganie wnętrza warg do wyrostków zębodołowych. Skutki nieprawidłowej budowy wędzidełka górnej wargi to wady zgryzu (w tym diastema), odsłonięcie szyjek zębowych, niedomykanie się warg.

• Wędzidełko języka: służy za połączenie dolnej części języka i dna jamy ustnej. Dzięki swojej elastyczności, pozwala na zachowanie właściwej ruchomości języka. Jeśli jest prawidłowo zbudowane, pozwala dotrzeć nim do każdego zakamarka jamy ustnej (a także poza nią). Za krótkie wędzidełko języka oznacza problemy z zaleganiem śliny, ssaniem i przeżuwaniem; może również powodować wady wymowy

Wędzidełko jest to cienka, włóknista tkanka - niewielka fałda błony śluzowej, ktora ma za zadanie łączenie ze sobą dwóch fragmentów ciała. Jak każda struktura fizjologiczna organizmu, może ulec deformacjom. Te najczęściej dotyczącą skrócenia wędzidełka, co prowadzi do zaburzeń na wielu płaszczyznach, w zależności od lokalizacji i pełnionej przezeń funkcji, wśród których polski stomatolog w UK wymienia:

• Utrzymanie odpowiedniego napięcia mięśniowego

• Zachowanie funkcji ssania i żucia

• Stabilizację języka i warg

• Odchylenie, a także podnoszenie wargi górnej i dolnej

Krótkie wędzidełko języka u noworodka a karmienie piersią 

Zbyt krótkie wędzidełko języka można rozpoznać u maluszków już na długo przed rozwojem mowy. Wszystko dlatego, że język odgrywa kluczową rolę w procesie ssania piersi u noworodków. Wpływa na każdy etap karmienia: pozwala na przytrzymanie brodawki w buzi, współpracuje z policzkami przy wysysaniu pokarmu z piersi, aż wreszcie - przesuwa mleko w kierunku gardła, umożliwiając tym samym jego połknięcie.

Nawet tak z pozoru niewielka zmiana jak deformacja wędzidełka, wiąże się więc z zaburzeniami laktacji. Każda świeżo upieczona mama wie, ile stresu i frustracji wywołują problemy z karmieniem piersią. Jeśli więc takie się pojawią - nie należy obawiać się konsultacji ze specjalistą w Polskiej Przychodni. Nie warto tracić cennego czasu, który powinien upływać na spokojnym budowaniu więzi z dzieckiem. 

Oto kilka sygnałów, które mogą świadczyć o skróconym wędzidełku podjęzykowym u niemowlaka:

• Odczuwanie bólu w piersiach podczas karmienia

• Trudności z przystawieniem maluszka do piersi - dziecko płacze, odrywa się, jest niespokojne w czasie karmienia lub przeciwnie - zasypia, nie podejmując próby pobrania pokarmu

• Pojawiają się objawy refluksu - pokarm cofa się (tzw. „ulewanie”)

• Słaby, powolny i zbyt niski przyrost wagi u noworodka

• Częste, nawracające kolki

• Język niemowlęcia jest nieruchomy, trudno zaobserwować jego wysuwanie lub poruszanie nim na boki

• Nieumiejętność utrzymania smoczka w buzi przez maluszka

• W trakcie karmienia noworodek wydaje odgłosy, takie jak mlaskanie i/lub cmokanie

• Mama odczuwa dolegliwości wywołane karmieniem naturalnym: infekcje piersi (zapalenie i pleśniawki), zatkane kanaliki, krwawiące brodawki (mogą również pojawić się zasinienia lub pęcherze)

Problemy z rozszerzaniem diety maluszka? Przyczyną może być skrócone wędzidełko

Ankyloglossia, czyli skrócone wędzidełko podjęzykowe, bardzo często diagnozowana jest już w pierwszych miesiącach życia dziecka. Zdarza się jednak, że niepokojące objawy, które świadczą o tej wadzie anatomicznej pojawiają się dopiero w momencie, gdy rodzice rozpoczynają rozszerzanie diety dziecka. W tym miejscu warto zwrócić uwagę, że jest to przypadłość o charakterze dziedzicznym - jeśli więc podobne problemy miały miejsce u starszego rodzeństwa, warto zachować szczególną czujność.

Rozszerzanie diety maluszka, czyli stopniowe przechodzenie z mleka na pokarmy stałe, niejednokrotnie jest momentem krytycznym w diagnostyce krótkiego wędzidełka języka u dzieci. Zmiana tekstury pokarmu, poznawanie nowych smaków - to prawdziwe kroki milowe zarówno dla rodziców, jak i maluchów. Niezależnie od tego, czy do tej pory dziecko karmione było piersią czy mlekiem modyfikowanym - to czas ogromnych zmian i ciekawych wyzwań dla całej rodziny.

Za krótkie wędzidełko językowe może nastręczyć dziecku dodatkowych trudności. Ograniczenia mobilności języka wywołane ankyloglossią przysparzają niemałych kłopotów, a wręcz uniemożliwiają prawidłowe jedzenie. Zmniejszenie zakresu ruchów języka, a w skrajnych przypadkach jego unieruchomienie (które są skutkami skróconego wędzidełka) blokuje prawidłowy transport jedzenia.

Prawidłowe gryzienie i żucie pokarmów stałych jest niezbędne dla wzbogacenia listy pokarmów niemowlaka. Wszelkie nieprawidłowości w zakresie budowy jamy ustnej skutecznie zakłócają ten proces. Dzieci, u których problem z przyjmowaniem nowych pierwszych stałych posiłków nie wynika z braku apetytu, a ograniczonej ruchomości języka, odmawiają jedzenia o stałej konsystencji. Określa się to mianem wybiórczości pokarmowej. Ta objawia się krztuszeniem, wypluwaniem, a w skrajnych przypadkach wymiotami.     

Za krótkie wędzidełko języka wpływa na zaburzenia rozwoju mowy

Zbyt krótkie wędzidełko podjęzykowe uniemożliwia właściwe wykonywanie ruchów językiem (szczególnie jego pionizacji). Wymawianie głosek, które opiera się na kontakcie jego czubka z wałem dziąsłowym staje się dla dziecka niemożliwe. Problemy z wymową ujawniają się najpełniej w okolicach 5 i 6 roku życia dziecka. Niewłaściwa artykulacja najczęściej przybiera postać seplenienia lub rerania (głoska „r” zastępowana jest przez „l” lub „j”). 

Ponieważ rozwój mowy jest stopniowy, „wyłapanie” sygnałów alarmowych o jej nieprawidłowym rozwoju nie jest tak proste, jak mogłoby się wydawać! Od momentu prób wypowiedzenia pierwszych słów przez maluszka do czasu osiągnięcia pełnej sprawności językowej mija przecież kilka lat. Naturalne są trudności w wypowiadaniu pewnych głosek - dlatego bardzo często informacja o anatomicznym podłożu problemów z mową dociera do rodziców dopiero na etapie edukacji przedszkolnej.

Kontakt z doświadczonym logopedą pozwoli ustalić, czy trudności z wymową, z jakimi boryka się twoje dziecko, mają podłoże fizjologiczne, czy są jedynie naturalnym etapem rozwoju mowy. Polski stomatolog w Londynie przestrzega jednak przed próbami „rozciągnięcia” wędzidełka za pomocą ćwiczeń logopedycznych - choć w przeszłości było to dość popularne, według najnowszej wiedzy nie jest to możliwe.

Jedynym znanym i skutecznym sposobem na rozwiązanie problemu skróconego wędzidełka językowego u dziecka jest przeprowadzenie zabiegu jego podcięcia - frenotomii. Im wcześniej wykonana, tym lepiej. Dzięki temu możesz zapobiec budowaniu nieprawidłowych wzorców, które z czasem odbijać się będą na kolejnych elementach pracy jamy ustnej dziecka. Osiągnięcie właściwych wyników nie jest możliwe bez usunięcia przeszkód fizjologicznych. Podcięcie wędzidełka pozwoli w szybki sposób pozbyć się barier, które ograniczają naturalny rozwój twojej pociechy.

Podcięcie wędzidełka podjęzykowego - zabieg, który wykonasz w Polskiej Przychodni w Londynie

Jak wygląda podcięcie wędzidełka języka? Jest bardzo szybkim zabiegiem, którego wykonanie nie zajmuje dłużej, niż kilka minut. Może być wykonane metodą tradycyjną (przy pomocy skalpela) lub laserową (ta jest zdecydowanie mniej inwazyjna). Podcięcie wędzidełka nie boli - pacjenci Polskiej Przychodni w Londynie poddawani są znieczuleniu miejscowemu, które skutecznie chroni przed potencjalnym dyskomfortem.

Korekcja zbyt krótkiego wędzidełka może zostać wykonana niezależnie od wieku - zabiegowi poddawani są zarówno najmłodsi pacjenci (niemowlęta), jak i osoby dorosłe. Jeśli więc dotyczy cię problem, który opisujemy, a który nie został rozwiązany gdy byłeś dzieckiem, bez obaw możesz zgłosić się na wizytę u polskiego stomatologa w Londynie. Warto zadbać o swój komfort życia nawet na jego późniejszych etapach!

Z problemem krótkiego wędzidełka u dziecka i dorosłego można zgłosić się również do naszego laryngologa - to właśnie ten lekarz często jako pierwszy diagnozuje przyczynę problemów z żuciem, połykaniem i wymową. Niejednokrotnie taka konsultacja nakierowuje na właściwe tory i poprzedza zabieg frenotomii. 

Samo podcięcie wędzidełka nie jest skomplikowaną procedurą medyczną, dlatego też nie ograniczają go duża ilość przeciwwskazań. Wśród tych wymienić można: ogólny zły stan zdrowia, infekcje dróg oddechowych, przyjmowanie leków rozrzedzających krew (lub zaburzenia jej krzepliwości), uczulenie na środki znieczulające.