Leczenie kanałowe, znane też pod nazwą endodoncja, polega na rozpoznaniu oraz wdrożeniu odpowiedniego leczenia chorób miazgi zęba. Leczenie kanałowe to niekiedy jedyny sposób pozwalający uratować ząb przez wyrwaniem, mimo istniejącego nieodwracalnego stanu zapalnego miazgi, jej martwicy lub zgorzeli. W zależności od rozległości zakażenia, leczenie kanałowe może być ograniczone do jednej wizyty lub rozłożone na kilka wizyt.
Leczenie kanałowe przeprowadza się, aby uchronić ząb przed ekstrakcją, tym samym niwelując (a przynajmniej odsuwając w czasie) konieczność podjęcia leczenia implantologicznego i cieszyć się prawidłową funkcją zgryzu przez lata. Inne powody, dla których trzeba wdrożyć leczenie kanałowe:
- daleko posunięte zmiany próchnicze
- leczenie zębów przed zabiegami protetycznymi
- zmiany okołowierzchołkowe
- złamanie zęba i odsłonięcie kanałów korzeniowych
- niedopełnione kanały korzeniowe (tzw. ponowne leczenie kanałowe lub reendo)
- rozwinięcie się zgorzeli lub ropnia
Zabieg leczenia kanałowego zęba może być wykonywany nawet u dzieci z uzębieniem mlecznym, jak również u osób noszących aparat ortodontyczny. Zaleca się jednak, żeby po wykonaniu endodoncji wstrzymać postępowanie ortodontyczne na kilka miesięcy. Leczenie kanałowe jest również bezpieczny dla pacjentek w okresie ciąży i karmienia piersią. W przypadku zaawansowanej lub zagrożonej ciąży konieczna jest wcześniejsza konsultacja z lekarzem prowadzącym.
Przeciwwskazania do leczenia kanałowego
Do pierwotnego leczenia kanałowego nie ma przeciwwskazań. Nawet kobiety w ciąży i karmiące mogą poddać się zabiegowi endodoncji, pod warunkiem podania odpowiedniego preparatu znieczulającego.
W przypadku wtórnego leczenia kanałowego istnieje więcej ograniczeń. Leczenie kanałowe nie powinno być przeprowadzany u pacjentów ze sztuczną zastawką w sercu, po przebytym infekcyjnym zapaleniu wsierdzia oraz z wadami i chorobami serca np. z kardiomiopatią przerostową.
Przeciwwskazaniem do leczenia kanałowego jest również wadliwa budowa kanałów, które uformowane są w sposób uniemożliwiający dokładne oczyszczenie zęba z chorej tkanki. Wówczas stomatolog może podjąć decyzję o usunięciu zęba.
Jak wygląda i na czym polega leczenie kanałowe?
Zabieg leczenia kanałowego polega na zastąpieniu zniszczonej miazgi biozgodnym materiałem (najczęściej gutaperką). Miazga jest galaretowatą substancją, która zawiera naczynia krwionośne i limfatyczne, komórki oraz nerwy.
Przed rozpoczęciem leczenia wykonuje się zdjęcie rentgenowskie lub tomografię komputerową zęba. Badanie obrazowe pozwala stomatologowi ocenić rozległość stanu zapalnego a także kształt, długość i ilość kanałów oraz dobrać odpowiednie znieczulenie dla pacjenta.
Procedura zabiegu leczenia kanałowego rozpoczyna się od zastosowania znieczulenia miejscowego, które pozwala wyeliminować dolegliwości bólowe i zminimalizować poziom stresu u pacjenta, by czuł się w pełni komfortowo.
Nasza przychodnia oferuje szeroką gamę znieczuleń, dzięki czemu zabieg endodontyczny przebiega bezboleśnie. W naszej placówce korzystamy również z mikroskopu stomatologicznego, co zapewnia doskonałą precyzję i bardzo wysoką skuteczność, znacznie zwiększając szanse na powodzenie leczenia.
Etapy zabiegu leczenia kanałowego
Po oczyszczeniu zęba z próchnicy leczenie kanałowe przebiega według następujących etapów:
- opracowanie korony zęba - pozwala lekarzowi dostać się w głąb jamy zęba. Odpowiednio duża średnica otworu zapewnia swobodny dostęp narzędzi stomatologicznych, jak również zapobiega ich zniszczeniu w trakcie kolejnych etapów zabiegu
- ekstyrpacja miazgi oraz oczyszczenie kanałów - zainfekowana, zmieniona zapalnie tkanka zostaje usunięta, następnie puste już kanały korzeniowe zęba są obficie płukane płynami do irygacji (w ten sposób usuwa się resztki zębiny i bakterii), a także nieco poszerzane
- dezynfekcja - w trakcie opracowywania kanały korzeniowe są jednocześnie płukane stomatologicznym roztworem podchlorynu sodu, który zabija bakterie
- wypełnienie - opracowane mechanicznie i chemicznie kanały (poszerzone, osuszone i zdezynfekowane) są uszczelniane i wypełniane specjalnymi preparatami, które mają za zadanie dokładnie je uszczelnić i zapobiec rozwojowi bakterii.
- ponowne zdjęcie RTG - pozwala na ocenę szczelności zęba
- odbudowa zęba - dokonuje się jej w celu wzmocnienia i nadania naturalnego wyglądu
Jak długo trwa leczenie kanałowe zęba?
Liczba wizyt w przypadku leczenia kanałowego uzależniona jest od stanu zęba i ilości kanałów wymagających leczenia. Większość wizyt trwa od 1 do 3 godzin i zazwyczaj wykonywana jest jednoetapowo. Maksymalna ilość wizyt (w przypadku większej ilości oraz skomplikowanych kanałów- zakrzywionych, wąskich, zarośniętych) wymaga maksymalnie kilku zabiegów.
Istotna jest także wybrana przez stomatologa metoda leczenia, która uzależniona jest od żywotności miazgi. Zdarza się bowiem, że opisana wyżej metoda nie jest możliwa do wykonania (np. u osób cierpiących na hemofilię). W takim przypadku stosuje się wyłuszczenie miazgi po jej uprzednim uśmierceniu. Na pierwszej wizycie lekarz dokonuje „zatrucia zęba”, na kolejnej natomiast usuwa martwicę oraz wypełnia kanały. Odstęp pomiędzy wizytami wynosi od jednego do dwóch tygodni.
Warto zaznaczyć, że obecnie odchodzi się od tej metody i powinna być ona wykonywana jedynie w szczególnych wypadkach, wyłącznie w gabinecie stomatologicznym, w ramach leczenia przez doświadczonego lekarza. W zabiegu wykorzystywany jest specjalny środek chemiczny, konieczne jest przygotowanie zęba profesjonalnymi, sterylnymi narzędziami. Nieprawidłowe wykonanie zatrucia zęba prowadzi do poważnych powikłań i konsekwencji zdrowotnych.
Czy leczenie kanałowe jest bolesne?
Niechęć do odwiedzania gabinetu stomatologicznego spowodowana jest często obawą przed bolesnym zabiegiem. Leczenie kanałowe wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, często sterowanym komputerowo. Poza tym miazga zęba, w której doszło do zaawansowanego zapalenia, może nie dawać żadnych dolegliwości bólowych. Taka sytuacja powinna wzbudzić niepokój, gdyż brak bólu, przy występujących innych objawach, świadczyć może o toczącym się w zębie rozległym i przewlekłym stanie zapalnym.
Leczenie kanałowe z użyciem mikroskopu
Jedną z wielu nowoczesnych metod leczenia w naszym gabinecie jest leczenie zębów z wykorzystaniem mikroskopu. Zaletą tego nowoczesnego sprzętu jest precyzja oraz bardzo wysoka skuteczność.
Mikroskop stomatologiczny to narzędzie, które pomaga w leczeniu bardziej skomplikowanych przypadków, pozwala znacznie powiększyć i rozjaśnić pole zabiegowe nawet do 18 razy. Dzięki temu lekarz może zlokalizować i prawidłowo opracować poszczególne kanały zęba., zwężenia, zarośnięcia kanału oraz szczelnie wypełnić materiałem ostatecznym. Kanały korzeniowe często są bardzo wąskie, a ich ujścia mogą być trudne do odnalezienia. Niekiedy występują dodatkowe kanały, które zazwyczaj charakteryzują się nieregularnym przebiegiem, przez co ich dokładne opracowanie bywa bardziej skomplikowane.
Leczenie kanałowe pod mikroskopem dodatkowo pomaga w likwidacji powikłań, np. usunięcie złamanych narzędzi kanałowych, ponowne leczenie kanałowe czy zamknięcie perforacji.
Wskazanie do leczenia kanałowego pod mikroskopem obejmuje sytuacje, gdy jest to jedyna szansa na wyleczenie zęba i uniknięcie jego usunięcia:
- kanały zęba są bardzo wąskie, zobliterowane, zakrzywione, co stwarza niebezpieczeństwo perforacji lub złamania się narzędzia
- brak możliwości odnalezienia jednego z kanałów metodami standardowymi
- konieczna jest rewizja leczenia kanałowego (czyli powtórne leczenie)
- leczenie powikłań endodontycznych - perforacji (przedziurawienia) korzenia zęba - należy zamknąć perforację za pomocą specjalnego materiału
- skomplikowana i rzadko występująca anatomia kanałów korzeniowych
- usunięcia złamanych narzędzi kanałowych
- występuje podejrzenie pęknięcia, bądź złamania tkanek zęba niewidocznych gołym okiem
Mikroskop stomatologiczny jest wykorzystywany głównie w leczeniu kanałowym, ale ma też szereg innych zastosowań np. w chirurgii stomatologicznej oraz w periodontologii (profilaktyka i leczenie chorób przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej).
Pomaga precyzyjnie wykonać resekcję wierzchołków korzeni zębów, obejrzeć i zrewidować rany poekstrakcyjne czy też zlokalizować złamane fragmenty zębów w czasie zabiegów chirurgicznych. Mikroskop pomocny jest również w stomatologii zachowawczej, przy leczeniu próchnicy – można ją dokładnie zdiagnozować i oczyścić ząb w sposób zapobiegający nadmiernemu usunięciu zdrowych tkanek.
Wszelkie zabiegi pod mikroskopem są bezbolesne.
Nasz gabinet stomatologiczny wyposażony jest w mikroskop stomatologiczny firmy Seliga Microscopes o powiększeniu 6-25x, zaopatrzony w silne źródło światła, umieszczony jest na wysięgniku tuż nad głową pacjenta i umożliwia precyzyjne wykonywanie zabiegów.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych pacjentów, stworzyliśmy specjalną ofertę na usługi stomatologiczne, aby zapewnić Państwu możliwość kompleksowego leczenia pod okiem wykwalifikowanego i doświadczonego zespołu medycznego. Nasza oferta obejmuje szeroki zakres zabiegów, od profilaktyki stomatologicznej, przez leczenie zachowawcze, aż po zaawansowane procedury z zakresu stomatologii estetycznej i chirurgii. Dzięki nowoczesnemu sprzętowi oraz indywidualnemu podejściu do każdego pacjenta, gwarantujemy nie tylko skuteczne leczenie, ale także komfort i bezpieczeństwo w trakcie każdej wizyty.
Bibliografia I. T. Tomaszewska: Leczenie kanałowe, “mp.pl”, [online], https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/choroby-i-leczenie-zebow/107911,leczenie-kanalowe [dostęp 8.06.2024].
https://www.apteka-melissa.pl/blog/artykul/leczenie-endodontyczne-zebow-kiedy-jest-konieczne-i-na-czym-polega,633.html [dostęp 8.06.2024]
E. Bołtacz-Rzepkowska, Próchnica zębów - historia aktualna, “Stomatologia po Dyplomie”, nr 03, 2020.