W jaki sposób przebiegają badania krwi w Polskiej Przychodni w UK i dlaczego wykonuje się je na czczo?
Profilaktyczne badania krwi wykonuje się poprzez pobranie z żyły łokciowej niewielkiej (5 ml) próbki. Probówka, do której trafia krew, zawiera substancję zapobiegającą jej krzepnięciu. Co istotne- w większości badania te powinniśmy wykonywać rano. Dlaczego pora pobrania próbki ma tak duże znaczenie? Otóż wartość diagnostyczna zdecydowanej większość testów z krwi może zostać obniżona, jeśli pacjent:
- jest przemęczony lub zestresowany (wzmożona aktywność fizyczna przed wykonaniem badania nie jest wskazana)
- w ciągu ośmiu- dwunastu godzin przed badaniem spożywał posiłek lub wypił znaczną ilość płynów (o wiele łatwiej jest stawić się na badania po przespanej nocy, kiedy głód i pragnienie nie są tak uciążliwe)
Ponadto, badane parametry krwi cechują się zmiennością dobową (inne wartości są normą rano, tuż po przebudzeniu, inne natomiast- w trakcie dnia i późnym wieczorem). Dlatego część z nich należy wykonywać na czczo.
Oczywiście, istnieją odstępstwa od tych zasad. Zarówno w sposobie pobrania krwi, jak i rygorze wykonania testów na czczo. Różnice te dotyczą zwłaszcza niemowląt i małych dzieci- wyjaśnia polski pediatra w Coventry. W ich przypadku próbka krwi może zostać pobrana z palca lub pięty. Mówimy wtedy o pobraniu krwi włośniczkowej. W przypadku maluszków poniżej trzeciego roku życia dopuszczalne jest karmienie na około godzinę przed planowanym badaniem (warto jednak o tym fakcie poinformować lekarza interpretującego wyniki badań).
Istnieją także badania, w przypadku których wiarygodność wyników nie jest uzależniona od tego, czy zostały one wykonane „na pusty żołądek”. Ich wartości diagnostycznej nie determinuje także pora dnia, w jakiej zostały wykonane. Zaliczają się do nich między innymi:
- badania na toksoplazmozę i boreliozę (serologiczne)
- badania grupy krwi
- badania krwi na pasożyty
- pomiary przeciwciał IgE
- badania genetyczne
- badania alergologiczne
- badania hormonów tarczycy i płciowych
- określenie poziomu witamin D i B12
Morfologia krwi jako podstawowe badanie profilaktyczne. Jak się do niej przygotować?
Morfologia krwi (hemogram)polega na ocenie ilościowej i jakościowej jej poszczególnych składników. Do elementów morfotycznych krwi, które podlegają ocenie, zalicza się erytrocyty, leukocyty i krwinki płytkowe. Składniki te mają kolosalny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu.
Układ krwinek czerwonych (erytrocytów) odpowiada za transport tlenu i składników odżywczych. Krwinki białe (leukocyty) biorą udział w reakcjach immunologicznych. Ich zadaniem jest zwalczanie patogenów. Trombocyty (określane jako płytki krwi) biorą pełnią ważną funkcję w procesie krzepnięcia krwi.
Przeprowadzanie badań laboratoryjnych z krwi nie niesie za sobą żadnych zagrożeń zdrowotnych. Choć nie jest najprzyjemniejszym zabiegiem, właściwie wykonane pobranie nie powinno być bolesne. Lekkie odczucie dyskomfortu w trakcie wkłucia jest nieuniknione. Badanie to jest jednak wykonywane bardzo szybko, co skutecznie wynagradza wszelkie związane z nim niedogodności.
Dlaczego warto regularnie badać krew? Przede wszystkim, są to bardzo skuteczne badania. Pozwalają na monitorowanie stanu zdrowia. Nawet niewielka ilość krwi jest bezcennym nośnikiem informacji o tym, co dzieje się w całym organizmie. Umożliwia wykrycie różnego rodzaju schorzeń już we wczesnym etapie, a co za tym idzie- natychmiastowe podjęcie właściwego leczenia. Aby wyniki morfologii były miarodajne, niezbędne jest odpowiednie przygotowanie:
-
Morfologia powinna być wykonana na czczo. Spożycie posiłku wpływa na parametry laboratoryjne. Dlatego przynajmniej 8, a najlepiej 12 godzin przed planowanym badaniem nie można jeść. Może to bowiem skutkować podwyższeniem poziomu glukozy, cholesterolu oraz trójglicerydów. Wyniki badań będą więc zafałszowane.
-
Przed pobraniem krwi można wypić wodę. Wskazane jest, by nie była to ilość przekraczająca jedną szklankę. Właściwe nawodnienie ułatwia pobranie próbki (dochodzi do uwypuklenia żył). Najlepiej jest jednak zadbać o nie dzień wcześniej. Zbyt duża ilość płynu wypitego tuż przed badaniem utrudnia właściwe określenie poziomu elektrolitów.
-
Istotnym jest także powstrzymanie się przed używkami wszelkiego rodzaju. Zarówno alkohol i papierosy, ale także kawa a nawet herbata (ze względu na zawartość kofeiny) wpływają na poszczególne parametry krwi. Fałszywie zawyżone wyniki mogą dotyczyć również poziomu niektórych hormonów. Najlepiej zrezygnuj ze spożywania alkoholu dwa dni przed planowanym badaniem. Warto również powstrzymać się od palenia papierosów. W przypadku bardzo silnego uzależnienia, kiedy nie jest to możliwe- poinformuj o tym lekarza polskiej przychodni w UK. Jest to bardzo ważne przy interpretacji wyników.
-
Zażywanie leków w dniu badania powinno być ustalone z lekarzem. Jeśli lekarz nie zaleci inaczej, pacjent powinien przyjmować leki jak zazwyczaj (można pić niewielkie ilości wody w celu przyjęcia leku doustnie). Jeśli to możliwe najlepiej jednak przyjąć leki po pobraniu krwi, zwłaszcza suplementy diety i witaminy.
-
Wykonywanie badań krwi w trakcie miesiączki nie zmniejsza diametralnie ich wartości diagnostycznej. Okres nie jest więc przeciwwskazaniem do ich przeprowadzenia. Co prawda niektóre z parametrów mogą być nieznacznie zmienione (poziom hemoglobiny), jednak przy dodatkowym oznaczeniu poziomu ferrytyny i żelaza, wyniki pozostają miarodajne. Niezależnie od fazy cyklu menstruacyjnego, wykonanie badań jest więc możliwe. Istotnym jest, by poinformować lekarza analizującego wyniki o pobraniu próbki w trakcie miesiączki.
Polski lekarz w Wielkiej Brytanii zaleca regularne przeprowadzanie morfologii. Niezależnie od wieku czy kondycji fizycznej pacjenta, powinna być wykonywana raz w roku. Jeśli wyniki podstawowej morfologii odbiegają od normy, wówczas lekarz zalecawykonanie morfologii z rozmazem. Jest więc ona uzupełnieniem podstawowej formy badania.
Jakie rodzaje badań krwi mogą wykonać pacjenci Polskiej Przychodni w Coventry?
Wśród corocznych, laboratoryjnych badań przesiewowych krwi wyróżnia się także:
- Lipidogram (profil lipidowy): jest to badanie pozwalające na ocenę stężeń tłuszczy obecnych we krwi. Dzięki temu określa się proporcje pomiędzy poszczególnymi frakcjami lipidowymi oraz innymi związkami tłuszczowymi. Diagnostyka obejmuje cholesterol całkowity, trójglicerydy, cholesterol HDL (tzw. dobry) i cholesterol LDL (tzw. zły). Ocena gospodarki tłuszczowej w organizmie pozwala na szybsze określenie ryzyka wystąpienia wielu chorób układu sercowo- naczyniowego, takich jak: choroba wieńcowa, miażdżyca, zawał serca czy udar mózgu. Panel lipidowy w badaniu określają skróty: TC (cholesterol całkowity), LDL (cholesterol „zły”), HDL (czyli cholesterol „dobry”) oraz TG (czyli trójglicerydy).
- OB (odczyn Biernackiego) jest prostym badaniem, które polega na określeniu tempa opadania krwinek czerwonych w nie krzepnącej krwi w ciągu godziny od jej pobrania. Ich szybsze opadanie na dno świadczy o obecności stanu zapalnego w organizmie pacjenta. W takim przypadku, polski lekarz w Londynie kontynuuje diagnostykę. Zleca kolejne, bardziej szczegółowe badania, na podstawie których określić można dokładną przyczynę nieprawidłowości. Podobną funkcję pełni badanie CRP (białka C-reaktywne).
- Próby wątrobowe (ALT, GGTP)- testy te pozwalają na oznaczenie aktywności wybranych enzymów wątrobowych. Ocena funkcjonowania tego narządu poprzez badanie diagnostyczne z krwi jest niezwykle ważna. Ponieważ wątroba posiada umiejętności regeneracyjne i kompensacyjne, jej choroby najczęściej mają przebieg bezobjawowy. W ramach badania dokonywany jest pomiar stężeń: aminotransferazy alaninowej (ALT), aminotransferazy asparaginianowej (AST), fosfatazy alkalicznej, GGTP, bilirubiny całkowitej oraz albuminy.
- Badanie tarczycy, które pozwala na ocenę poziomu TSH (tyreotropina), fT3 (trijodotyronina) oraz fT4 (tyroksyna). Hormony tarczycy odpowiedzialne są za regulację metabolizmu w organizmie, przez co wpływają na każdy aspekt jego funkcjonowania. Szczególnie wrażliwe na wszelkie wahania stężeń hormonów tarczycy są kobiety.
- Glikemia (poziom glukozy we krwi): jej podwyższone stężenie świadczy o zaburzeniach gospodarki węglowodanowej. Szczególnym wskazaniem do wykonania tego badania jest genetycznie obciążenie cukrzycą typu 1 lub 2, a także ciąża (ze względu na ryzyko tzw. cukrzycy ciążowej). Jeśli wyniki wskazują na zbyt wysoki poziom glukozy, lekarz Polskiej Przychodni w Wielkiej Brytanii kieruje pacjenta na badanie OGTT (test doustnego obciążenia glukozą, lub też tzw. krzywa glukozowa).
Dlaczego należy wykonywać okresowe badania krwi?
Wymienione powyżej badania krwi, z podstawową morfologią włącznie, powinno się wykonywać raz w roku. Ich wprowadzenie do kalendarza rutynowych badań profilaktycznych pozwala monitorować ogólny stan zdrowia, kontrolować pracę narządów, wykluczyć groźne choroby przewlekłe (a w przypadku ich zdiagnozowania- odpowiednio wcześnie interweniować), a nawet sprawdzić, czy nasza dieta jest odpowiednio zbilansowana. Ostatni z aspektów ma kluczowe znaczenie w przypadku badań krwi dla wegan i wegetarian.
Wyniki badań krwi (w zależności od ich rodzaju) ważne są średnio przez około 2 do 3 miesięcy. Jest to więc odpowiednia ilość czasu, by umówić się na wizytę u lekarza Polskiej Przychodni w Wielkiej Brytanii celem interpretacji ich wyników i ewentualnych dalszych zaleceń. Ważnym jest, by nie podejmować prób takiej analizy samodzielnie. O tym, jak czytać badania krwi, wie tylko doświadczony lekarz prowadzący, który przeprowadził odpowiedni wywiad z pacjentem. Interpretacja wyników odnosi się bowiem nie tylko do umiejscowienia wyników w widełkach wyznaczonych przez laboratorium norm. Wymaga głębszego spojrzenia, które uwzględni indywidualną historię zdrowotną każdego z pacjentów.
Jeśli chcesz zadbać o swoje zdrowie i przyszłość pod opieką profesjonalnego, doświadczonego zespołu medycznego Polskiej Przychodni w Coventry- zachęcamy do kontaktu. Umów się na wizytę u polskiego lekarza. Zależy Ci, by dowiedzieć się więcej na temat profilaktycznych badań krwi? Zastanawiasz się, ile kosztują? Sprawdź nasz cennik i dowiedz się więcej.